“Basın Özgürlüğünün Unutulmaz Kahramanları: Sertel Çiftinin Sürgün ve Mücadele Dolu Hikayesi ‘Roman Gibi’ Belgeseliyle Altın Portakal’da”

Yönetmenliğini Tayfun Belet’in üstlendiği, Türkiye basın tarihine damga vuran gazeteciler Sabiha ve Zekeriya Sertel’in yaşam öyküsünü konu alan “Roman Gibi” belgeseli, 62. Uluslararası Antalya Altın Portakal Film Festivali kapsamında düzenlenen Ulusal Belgesel Film Yarışması’nda izleyiciyle buluşacak.

24 Ekim – 2 Kasım 2025 tarihleri arasında gerçekleştirilecek festivalde yarışacak belgesel, Sertel çiftinin düşünce ve basın özgürlüğü mücadelesini kişisel bir hafıza yolculuğu üzerinden aktarıyor. Film, Sabiha Sertel’in ikinci kuşak yeğeni Nur Deriş’in aile köklerine yönelik yaptığı keşifle başlıyor ve bu bireysel hikâye, Türkiye’nin bastırılmış tarihine dair kapsamlı bir arayışa dönüşüyor.

Basın Özgürlüğünün Simgesi İki İsim
Türkiye’nin ilk kadın gazetecilerinden biri olan Sabiha Sertel (1895-1968) ve eşi Zekeriya Sertel (1890-1980), özellikle Cumhuriyet’in erken dönemlerinde basın ve ifade özgürlüğü alanında verdikleri mücadeleyle tanındı. ABD’de eğitim gören çift, Türkiye’ye döndükten sonra Resimli Ay, Tan ve Yurt ve Dünya gibi yayın organlarında toplumsal eşitlik, demokrasi ve özgürlük temalı yazılar kaleme aldı.

Yayınladıkları yazılar nedeniyle birçok kez yargılanan ve baskıya uğrayan Serteller, 1945 yılında gerçekleşen Tan Matbaası Baskını ile Türkiye basın tarihinin en karanlık olaylarından birine tanıklık etti. Olay sonrası Türkiye’den ayrılan çift, hayatlarının büyük kısmını sürgünde geçirdi. Sertel çifti, bugün hâlâ Türkiye'de ifade özgürlüğünün simge isimleri olarak anılmaktadır.

Bastırılmış Belleğin İzinde
“Roman Gibi”, adını Sabiha Sertel’in otobiyografik eserinden alıyor. Filmde, Sertel ailesinin geçmişine dair sessizlik, hem aile içi hafızayı hem de Türkiye’nin kolektif belleğini sorgulayan bir anlatıya dönüşüyor. Belgesel; yalnızca bir yaşam öyküsünü değil, aynı zamanda susturulmuş bir dönemin, bastırılmış gerçeklerin ve mücadeleyle geçen bir ömrün izini sürüyor.

Yapımda, dönemin toplumsal ve siyasi yapısına ışık tutan birçok tanıklık da yer alıyor. Katılımcılar arasında yazar ve akademisyen Gündüz Vassaf, Sabahattin Ali’nin kızı Filiz Ali, gazeteci Emine Uşaklıgil, yazar Korhan Atay, TGC önceki başkanı Turgay Olcayto, Prof. Dr. Mehmet Ö. Alkan, Oya Baydar, İbrahim Metin, Orhan Bahtiyar, Serpil Eryılmaz, Barış Çatal ve Serdar Kara gibi isimler bulunuyor. Filmin müzikleri ise Ömer Oral imzası taşıyor.