8 bine yakın kadının Google’da “Kocam beni dövüyor”, “Sevgilim beni aşağılıyor”, “Abim beni taciz ediyor”, “Kocam aileme gitmeme izin vermiyor” gibi aramalar yaptığı ortaya çıktı

Kadına yönelik şiddete karşı dijital hak bilgilendirme çalışmaları yürüten kadinhaklari.org'un Kadınlar Haklarını Google’da Arıyor başlıklı2020 İnternet Aramaları Raporu yayınlandı. 2020yılı içinde şiddet gören 8 bine yakın kadının hakkını öğrenmek ya da yardım istemek için Google’a girdiğini tespit eden rapor, kadınların “Kocam beni dövüyor”, “Sevgilim beni aşağılıyor”, “Abim beni taciz ediyor”, “Kocam aileme gitmeme izin vermiyor”gibi aramalar yaptıklarını ortaya koyuyor. Türkiye dışında yaşayan kadınların şiddet karşısında yaptıkları Türkçe aramalar da çarpıcı sonuçlar içeriyor. Türkçe konuşan kadınlar, Almanya, Fransa, Hollanda, Bulgaristan ve Avusturya başta olmak üzere 49 ülkedeşiddete uğruyor, en az 10 farklı ülkede zorla evlendiriliyor! Küresel pandemi sürecinde yaşanan şiddetin verilerini de inceleyen rapor, Türkiye’de pandeminin en yoğun gözlendiği Nisan 2020’deki aramaların önceki aylara göre iki katına çıktığını söylüyor. Geçen yıl arama motorlarına şiddet gördüğünü yazarak yardım isteyen 1057 kadına yönlendirme ve bilgi desteği sağlayan kadinhaklari.org'un raporunu buradanokuyabilirsiniz.

 

Kadına yönelik şiddete karşı internet ekosisteminde dijital hak temelli çalışmalar yürüten kadinhaklari.org'un hazırladığıKadınlar Haklarını Google’da Arıyor: İnternet Aramaları Raporu 2020yayınlandı. Platformun arama motoru Google’daçıkan sonuçları tarayarak hazırladığı raporda en az 7800 kadının şiddet gördükten sonra hakkını internette aradığı ortaya çıktı.

 

kadinhaklari.org'un Ocak-Aralık 2020 aylarındaki internet aramalarından yola çıkarak hazırladığı rapor; fiziksel şiddete uğrayan kadınların “Kocam beni dövüyor”, “Kocam beni kemerle dövüyor”, “Kocam beni ailesi yüzünden dövüyor”aramalarını sıklıkla yaptığınıortaya koyuyor. Kadınlar, yaşadıkları aile içi cinsel şiddeti “Abim beni taciz ediyor”, “Erkek kardeşim beni istiyor”gibi aramalarla ifade ederken; duygusal şiddete uğrayanlar da “Eşim beni sürekli aşağılıyor”, “Eşim sürekli bağırıyor”, “Kocam aileme gitmeme izin vermiyor”, “Eşim beni yok sayıyor”, “Kocam benimle hiç konuşmuyor”ifadelerini sıklıkla kullanıyor.

 

Türkçe konuşan kadınlara 49 ülkede şiddet var!

İnternette Şiddet Aramaları 2020 Raporu, Türkiye dışında yaşayan ve Türkçe konuşan kadınların davranışlarını da ölçümlüyor ve oldukçaçarpıcı sonuçlara ulaşıyor. Türkçe konuşan kadınların  Türkiye dışında en az 49 ülkededaha şiddet gördüğünü ortaya koyan rapora göre şiddetin en çok yaşandığı 5 ülke sırasıyla, Almanya, Fransa, Hollanda, Bulgaristan ve Avusturya olarak açıklanıyor. Rapor, Fransa, Türkmenistan, Yunanistan,İsveç, Avusturya, Ermenistan, İngiltere, Almanya, Kıbrıs ve Azerbaycanbaşta olmak üzere, en az 10 ülkede kadınların zorla evlendirildiklerini ortaya koyuyor.

 

Türkçe konuşan kadınların sıklıkla yaptıkları aramalarda; Portekiz’de “Kardeşim beni dövüyor”, Namibya’da “Kocam beni dövüyor”, Moldova’da “Babam beni dövüyor ne yapmalıyım”, Moğolistan’da “Kardeşim beni dövüyor”, Yunanistan’da “Eşim beni dövüyor”, Nepal’de “Kocam beni dövüyor”gibi ifadeler yer alıyor.

 

Sağlıklı ilişkiler yaşamakta zorlanıyoruz

Rapor, toplum olarak sağlıklı ilişkiler kurmak konusunda da zorluklar yaşadığımızısöylüyor. Kadınlar, “Eşim beni sevmiyor”, “Yeni evliyim, eşim benimle ilgilenmiyor”, “Sevgilim ilişkiye girmedim diye ayrıldı”, “Arkadaşım sürekli beni eziyor” gibi duygusal yardım çağrısında bulunurken, “Kocam sevişmek istemiyor”, “Eşim benimle yatmıyor”gibi cinsel problemler için de aramalar yapıyor.

 

Pandemide artan şiddet

Küresel pandemi sürecinde yaşanan şiddetin verilerinin deincelendiği raporda, pandeminin Türkiye’de en yoğun hissedildiği Nisan 2020’de, kadınların yaptıkları beyanların Mart ayına oranla yaklaşık iki katına çıktığını gözlemleniyor. Araştırmaya göre bu aylarda, “Zorla evlendiriliyorum”araması % 228, “Kardeşim beni dövüyor”araması% 295, “Kocam beni dövüyor” araması % 175artmış görünüyor.

 

Rapora göre; şiddet gören kadınların %75’i telefon üzerinden arama gerçekleştirirken, geri kalanların da en çok, masaüstü bilgisayar ve tablet kullandıkları görülüyor.

 

kadinhaklari.org1057 kadına ulaştı

Raporun ikinci bölümü ise, kadinhaklari.org’un 2020 yılı çalışmalarının sonuçlarını açıklıyor. Şiddet gören ve internette arama yapan 1057 kadın, kadinhaklari.org’u ziyaret ederek, haklarını ve onları bekleyen süreçler hakkında bilgilendirme almış.  Platforma başvuran kadınlar, en çok 23:00 - 24:00 saatleri arasındaarama yaparken, web sitesinde en uzun vakit geçirdikleri ilk 3 sayfa “Abim beni dövüyor. Ne yapmalıyım?”, “Kocam beni dövüyor. Ne yapmalıyım?”ve “Erkek kardeşim beni dövüyor. Ne yapmalıyım?”sayfaları olmuş.

 

Şiddetin adı yok

kadinhaklari.org'un kurucularından Handan Uslu, raporun hazırlanma süreci hakkında şunları söylüyor: “Öncelikle kadınların internette en çok yaptıkları aramaları tespit ediyoruz. Bunun için de Google’ın otomatik tamamlama (Google Autocomplete)özelliğini, website trafiklerinin bulunduğu platformlar gibi araçları kullanıyoruz. Gönüllü hukukçularımız,bu beyanlarda kadınların ihtiyacı olan yönlendirmeyi, terminolojiden arındırılmış, kolay anlaşılır hâle getirerek yeniden üretiyor. Daha sonra da, arama motoru optimizasyonuna müdahale ederek kadınların bu bilgiye ulaşmalarını sağlıyoruz. Web sitemizin trafiği sayesinde de, ‘Kocam beni dövüyor’, ‘Eşim bana tokat attı’ gibi şiddet beyanlarının verilerine ulaşıyoruz.Özellikle duygusal şiddet, ekonomik şiddet gibi görünmeyen şiddet türleri çok sinsi ilerleyebiliyor. Bu konuda farkındalık çalışmaları yapılmadığında, şiddet büyük bir alan kazanıyor, çünkü kadınlar yaşadıklarının tarifini yapmakta zorlanabiliyor.”

 

“Yaşadıklarını polise ya da yakınlarına anlatmak kadınlar için kolay değil”

Şiddet gören kadınların hak arama çabalarının güvenliklerini tehlikeye sokan bir süreç yarattığını söyleyen Uslu, kadınların hukuki bilgiye anonim olarak ulaştıklarını ve bunun için de internet arama motorları aracılığıyla yardım istediklerini anlatıyor: “2020 yılında Türkiye’de öldürülen 300 kadından 96’sı ‘boşanmak istemek', ‘barışmak istememek’, ‘evlenmeyi reddetmek’ gibi, kendi hayatları hakkında kararlar almak isterken öldürüldü. Kadınlar interneti kullanıyor çünkü, polise ya da yakınlarına yaşadıkları şiddeti anlatmak her zaman kolay olmayabiliyor. Çevrelerinden ve hukuk sisteminden gelecek tepkiler, kadınların bu konuda yardıma ulaşmalarını engelleyebiliyor. Arama motorları da, kadınların bu kaygılarından kurtularak anonim olarak bilgi alabilecekleri bir arayüz sağlıyor.”

 

“Sonuçlar İstanbul Sözleşmesi’nin önemini hatırlatıyor”

Araştırma sonuçlarının, kadına şiddet verilerinin detaylıca devlet kurumları tarafından toplanması, yayınlanması ve incelenmesini zorunlu kılan İstanbul Sözleşmesi’nin öneminin altını çizdiğini belirten Handan Uslu, “Şiddetin tarifini yapmak ve görünürlüğünü sağlamak adına veriler çok önemli. Türkiye’de kadına şiddeti ölçümlemek, devletin görevidir. Kadınların kimler tarafından, hangi bahanelerle öldürüldüğü, öldürülen kadınların ekonomik durumları gibi konuların araştırılması, incelenmesi, ve inceleme sonucunda rakamların söylediklerini baz alarak sosyal politikaların uygulanması gerekmektedir” diyor.

3 binden fazla kadına ulaştı

2018’de Kadın Hakları Dijital Veri Platformuadıyla kurulan, Türkiye ve dünyadan kadın hakları aktivistlerinin çevrimiçi örgütlendiği kadinhaklari.org, yürüttüğü dijital hak iletişimi çalışmalarıyla bugüne dek 3 binden fazla şiddet görmüş kadına ulaştı. Arama motorlarına şiddet gördüklerini yazarak yardım isteyen kadınlara yönlendirme ve bilgi desteği sağlayan platform; internet ekosistemini teknolojiyle iyileştirmenin yanı sıra şiddet verilerini izleme ve raporlama çalışmaları da yapıyor.

Handan Uslu: 1990’da İstanbul’da dünyaya gelen Handan Uslu, 2012 yılında Koç Üniversitesi’nin Makine Mühendisliği ve Ekonomi bölümlerinden çift anadal ile mezun oldu. 2010 yılında kurucularından olduğu ve Koç Üniversitesibünyesinde faaliyet gösteren KuGlobalAidtopluluğuyla Bosna Hersek, Tunus ve Anadolu'da sürdürülebilir kalkınma projeleri geliştirdi. ABD'de Georgetown Üniversitesi’nde İletişim, Kültür ve Teknoloji alanında yüksek lisans yaptı. 2014’te Washington Türk Amerikan Derneği’nin Yılın Genç Başarısı Ödülü’nü aldı ve Türk Amerikan Bilim İnsanları Derneği’nin yönetici direktörlüğünü yürüttü. 2017’de Google’dan gelen bir teklifle İrlanda’ya yerleşti ve şirketin Avrupa genel merkezinde yapay zeka etiği, kullanıcı güvenliği ve dijital dolandırıcılık konulu projelerinde çalıştı. 2018’de, Türkiye’deki internet ekosistemi ve arama algoritmasındaki eksikleri fark ederek arkadaşlarıyla birliktekadinhaklari.org’u kurdu. 2019’da Türkiye’ye geri dönen Uslu, 9 farklı kadının tanıklıkları eşliğinde şiddeti tarifleyen Hegemonyaadlı belgeseli çekti.  Çalışmalarını İstanbul’da yürüten Uslu, yeni belgesel projesinin hazırlıklarını sürdürüyor.